The Journal of Turkic Language and Literature Surveys (TULLIS)

Öz

Türk edebiyat tarihimizin pek bilinmeyen simalarından olan Mustafa Remzi’nin gizli kalmış birçok hikâyesi, Fatih Özdemir’in titiz çalışmasıyla günümüz alfabesine aktarılarak yazın dünyasına kazandırılmıştır. Özdemir’in Türk Romanında Ruslar adlı doktora çalışmasını yazdığı dönemde ilgisinin uyandığı Mustafa Remzi, yine onun tespitiyle, İstanbul’da yaşayan Beyaz Rus mültecilere ilk değinen kalemlerden olması sebebiyle de dikkate değerdir. Nitekim “Pastacı Kız” adlı hikâyesi, Beyaz Rus mültecilerin bir yönünü konu edinmesi açısından önem arz etmektedir. Genel olarak bakıldığında, bu eserde yer alan tüm hikâyelerde toplumsal cinsiyet, kadın-erkek ilişkileri, İstanbul eğlence hayatı, aile hayatı, mahalle kültürü gibi temaların işlendiği görülmekte ve Özdemir’in kaleme aldığı “Sunuş” bölümünde bu hususlara vurgu yapılmaktadır.
Fatih Özdemir’in bu çalışması; Mustafa Remzi’nin metinlerini gün ışığına çıkarmanın yanında dönemin toplumsal yaşantısına, toplumsal dönüşüme ve bu dönüşümün sancılı süreçlerine ışık tutması yönüyle yalnızca edebiyat değil, edebiyat sosyolojisi açısından da kıymetlidir. Özdemir’in de “Sunuş” kısmında dikkati çektiği gibi, Mustafa Remzi’nin bu metinleri yazarken popülerlik ve kâr elde etme gibi amaçlara hizmet ettiği, bu sebeple edebî değer ve hassasiyetin öncelikli hedefleri arasında yer almadığı açıkça görülse de, her şeye rağmen söz konusu hikâyelerin içerdikleri toplumsal yaşam unsurları sayesinde özgün bir nitelik taşıdıkları söylenebilir.