Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

ÜNİVERSİTELERDE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK FAALİYETLERİ VE RAPORLAMA ÖRNEKLERİ

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 13 - 30, 31.01.2022

Oğuzhan Kürşat Uçar Ozan Özdemir

https://doi.org/10.52059/idaacmmd.1029118

Öz

Çevreye verilen zararın her geçen gün daha da arttığı, kaynakların hızla tükendiği, ekonomik ve sosyal konuların etkisinin geniş kitleleri etkilediği günümüz koşullarında kuruluşlar için sürdürülebilirlikle ilgili faaliyetler bir zorunluluk haline gelmiştir. Özellikle sosyal sorumlu yatırımcıların yatırım kararı verirken sürdürülebilirlikle ilgili faaliyetleri incelemesi ve bu doğrultuda karar vermesi, özellikle halka açık işletmeler için bu faaliyetleri oldukça önemli bir konuma getirirken, sürdülebilirlik faaliyetlerinin bu artan önemi ile birlikte yatırımcılar dışında birçok paydaş kurumların sürdürülebilirlik faaliyetlerini yakından takip etmektedir. Eğitim ve araştırma faaliyetlerinin yanısıra bulundukları bölgeye ve topluma öncülük eden üniversitelerin sürdürülebilirlikle ilgili çalışmaları da bu kapsamda son derece önem arz etmektedir. Üniversiteler sürdürülebilirlik konusunda eğitimli insanlar yetiştirerek ve sürdürülebilirlikle ilgili yol gösterici faaliyetleri neticesinde topluma önemli katkılar sağlama imkânına sahiptir. Kâr amacı gütmeyen yükseköğretim kuruluşlarının sürdürülebilirlik faaliyetleri ve raprolaması konusunda birçok işletmenin gerisinde kaldığı görülmektedir. Bu çerçevede çalışmada Türkiye’deki üniversitelerin sürdürülebilirilik faaliyetleri ve raporlama süreçleri üzerine odaklanılmıştır. 2020 Green Metric Dünya Üniversiteler Sıralamasında yer alan Türkiye’deki üniversitelerin sürdürülebilirlik raporları incelenmiş ve içerik yönünden sunulan bilgilerin kapsamı analiz edilmiştir. Yükseköğretim kurumlarından sadece 8 tanesinin özellikle bu kapsamda rapor yayınladıkları, sadece bir üniversitenin GRI ilkeleri çerçevesinde bir raporlama sunduğu gözlenmiştir. Sürdürülebilirlik raporlamasının henüz yeterli düzeyde olmadığı, gelişme potansiyeli taşıyan yönetimlerin üzerinde durması gerekli bir konu olduğu tespiti yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik Raporlaması Finansal Olmayan Raporlama GRI SASB Üniversiteler.

Kaynakça

  • AASHE. (2021). The Association for the Advancement of Sustainability in Higher Education. 01.06.2021 tarihinde https://www.aashe.org/about-us/who-we-are/ adresinden erişilmiştir.
  • Adams, C. A. (2013). Sustainability Reporting and Performance Management in Universities, Challenges and Benefits. Sustainability Accounting, Management and Policy Journal, 3(4), 384-392.
  • Aksu, C. K., & Gelibolu, L. (2015). Üniversite Çalışanlarının Sürdürülebilir Tüketim Açısından Tutumlarının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. KAÜ İİBF Dergisi, 6(9), 235-248.
  • Amaral, L. P., Martins, N., & Gouveia, J. B. (2015). Quest for A Sustainable University: A Review. International Journal of Sustainability in Higher Education, 16(2), 155-172.
  • Amey, L., Plummer, R., & Pickering, G. (2020). Website Communications for Campus Sustainability, An Analysis of Canadian Universities. International Journal of Sustainability in Higher Education, 21(3), 531-556.
  • Aras, G., & Crowther, D. (2008). Evaluating Sustainability: A Need for Standarts. Issues in Social and Environmental Accounting, 2(1), 19-35.
  • Aras, G., & Crowther, D. (2008). Governance and Sustainability: An Investigation into the Relationship Between Corporate Governance and Corporate Sustainability. Management Decision, 433-448.
  • Aras, G., & Crowther, D. (2009). Corporate Sustainability Reporting: A Study in Disingenuity? Journal of Business Ethics(87), 279-288.
  • Aras, G., Kutlu Furtuna, Ö., & Hacıoğlu Kazak, E. (2021). Toward an Integrated Reporting Framework in Higher Education ınstitutions: Evidence from a Public University. International Journal of Sustainability in Higher Education, Çevrimiçi ilk yayın. doi:10.1108/IJSHE-12-2020-0504
  • Bayhantopçu, E., & Özuyar, P. G. (2021). Sürdürülebilir Üniversitelerin Yönetişim-Strateji Çalışmaları ve İletişimi İçin Karşılaştırma Bazlı Bir Yaklaşım Önerisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 396-412.
  • Binboğa, G., & Ünal, A. (2018). Sürdürülebilirlik Ekseninde Manisa Celal Bayar Üniversitesi’nin Karbon Ayak İzinin Hesaplanmasına Yönelik Bir Araştırma. International Journal of Economic and Administrative Studies(21), 187-202.
  • Diaz, P. M., Polanco, J. A., & Castano, S. M. (2020). Do Sustainability Practices Influence University Quality? A Colombian Case Study. International Journal of Sustainability in Higher Education, 21(7), 1525-1543.
  • GRI. (2020). Consolidated Set of GRI Sustainability Reporting Standards 2020. 14.05.2021 tarihinde https://www.globalreporting.org/how-to-use-the-gri-standards/gri-standards-english-language/ adresinden erişilmiştir.
  • Hopwood, A. G., Unerman, J., & Fries, J. (2010). Accounting for Sustainability: Practical İnsights. London and Washington DC.: A. G. Carrick Limited.
  • IFRS. (2021). IFRS Foundation announces ISSB, consolidation with CDSB and VRF, & prototype publication. 11.04.2021 tarihinde https://www.ifrs.org/news-and-events/news/2021/11/ifrs-foundation-announces-issb-consolidation-with-cdsb-vrf-publication-of-prototypes/ adresinden erişilmiştir.
  • ISCN. (2021). International Sustainable Campus Network: 01.06.2021 tarihinde https://international-sustainable-campus-network.org/ adresinden erişilmiştir.
  • İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği. (2016). 100 Maddede Sürdürülebilirlik Rehberi. İstanbul: Ekologos Sürdürülebilirlik Hizmetleri.
  • Kayapınar Kaya, S., Dal, M., & Aşkın, A. (2019). Türkiye’deki Devlet ve Vakıf Üniversite Kampüslerinin Sürdürülebilir-Ekolojik Parametreleri Açısından Karşılaştırılması. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(21), 106-125.
  • Larrán Jorge, M., Andrades Peña, F., & Herrera Madueño, J. (2019). An Analysis of University Sustainability Reports from the GRI Database: An Examination of Influential Variables. Journal of Enviromental Planning and Management, 62(6), 1019-1044.
  • Levesque, V. R., & Wake, C. P. (2021). Organizational Change for Sustainability Education: A Case Study of One University’s Efforts to Create and Implement Institution-Wide Sustainability Competencies. International Journal of Sustainability in Higher Education, 22(3), 497-515.
  • Liu, L., & Gao, L. (2021). Financing University Sustainability Initiatives in China: Actors and Processes. International Journal of Sustainability in Higher Education, 22(1), 44-58.
  • Lozano, R. (2011). The State of Sustainability Reporting in Universities. International Journal of Sustainability in Higher Education, 12(1), 67-78.
  • Lozano, R., Lukman, R., Lozano, F. J., Huisingh, D., & Lambrechts, W. (2013). Declarations for Sustainability in Higher Education: Becoming Better Leaders, Through Addressing The University System. Journal of Cleaner Production(48), 10-19.
  • Mac-lean, C., Vargas, L. S., Uribe, G., Aldea, C., Lares, L., & Mercado, O. (2021). Sustainability Governing Entities in Higher Education Throughout Chile. International Journal of Sustainability in Higher Education, 22(2), 363-379.
  • Özdoğan, B., & Civelekoğlu, G. (2019). Üniversite Yerleşkeleri İçin Ulusal Çevresel Sürdürülebilirlik Endeksinin Geliştirilmesi. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 65-89.
  • SASB. (2018). Sustainability Accounting Standards Board. 08.06.2021 tarihinde https://www.sasb.org/standards/download/results/?submissionGuid=64115f92-c791-45f6-80de-b81412c13174 adresinden erişilmiştir.
  • Sassen, R., & Azizi, L. (2018). Assessing Sustainability Reports of US Universities. International Journal of Sustainability in Higher Education, 1158-1184.
  • Shan, Y. G., Zhang, J., Alam, M., & Hancock, P. (2021). Does Sustainability Reporting Promote University Ranking? Australian and New Zealand Evidence. Meditari Accountancy Research, Çevrimiçi ilk yayın. doi:10.1108/MEDAR-11-2020-1060
  • THE. (2021). Times Higher Education World University Rankings. 16.05.2021 tarihinde https://www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/2021/world-ranking#!/page/0/length/-1/locations/TR/sort_by/rank/sort_order/asc/cols/stats adresinden erişilmiştir.
  • Green Metric Ranking by Country 2020-Turkey (2021). 19.05.2021 tarihinde UI Green Metric World University Rankings: https://greenmetric.ui.ac.id/rankings/ranking-by-country-2020/Turkey adresinden erişilmiştir.
  • Green Metric (2021). UI Green Metric World University Rankings: https://greenmetric.ui.ac.id/about/welcome adresinden erişilmiştir.
  • UNDP Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları. (2015). 16.05.2021 tarihinde UNDP Türkiye: https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable-development-goals.html adresinden erişilmiştir.
  • Wageningen University. (2019). Wageningen University Sustainability Report. 20.05.2021 tarihinde https://www.wur.nl/en/show/2019-Sustainability-report.htm adresinden erişilmiştir.
  • Yanık, S., & Türker, İ. (2012). Sürdürülebilirlik ve Sosyal Sorumluluk Raporlamasındaki Gelişmeler (Tümleşik Raporlama). İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 291-308.
  • Yıldız Teknik Üniversitesi. (2020). Yıldız Teknik Üniversitesi Entegre Raporu. 01.06.2021 tarihinde https://ungc-production.s3.us-west-2.amazonaws.com/attachments/cop_2021/497289/original/ CFGS_Entegre_Rapor_2020.pdf?1620592584 adresinden erişilmiştir.
  • Afyon Kocatepe Üniversitesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi GreenMetric. 20.05.2021 tarihinde https://greenmetric.aku.edu.tr/egitim/cevre-ve-surdurulebilirlik/ adresinden erişilmiştir.
  • Bartın Üniversitesi. (2019). Bartın Üniversitesi Sürdürülebilirlik Raporu. 20.05.2021 tarihinde https://cdn.bartin.edu.tr/greenmetrics/41a97ab6f1f3186272752765fdbbba33/bartinuniversitesisurdurulebilirlikraporu2019.pdf adresinden erişilmiştir.
  • Çukurova Üniversitesi. Çukurova Üniversitesi Yeşil Kampüs. 20.05.2021 tarihinde https://green.cu.edu.tr/cu/organization/greenmetric adresinden erişilmiştir.
  • Dokuz Eylül Üniversitesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sürdürülebilir Yenilikçi Eğitim Platformu. 20.05.2021 tarihinde http://suyep.deu.edu.tr/ adresinden erişilmiştir.
  • Ege Üniversitesi. (2020). Ege Üniversitesi Birinci Sürdürülebilir Kalkınma Raporu. 20.05.2021 tarihinde https://pik.ege.edu.tr/files/pik/icerik/EGE_SKA_Raporu_1_2020_Kasim.pdf adresinden erişilmiştir.
  • Ege Üniversitesi. (2018). Yeşil Sayfa. 20.05.2021 tarihinde http://yesilsayfa.ege.edu.tr/ adresinden erişilmiştir.
  • Erciyes Üniversitesi. (2019). Erciyes Üniversitesi Sürdürülebilirlik Raporu. 20.05.2021 tarihinde https://yesilkampus.erciyes.edu.tr/Sayfa/18/1/surdurulebilirlik-raporu.html adresinden erişilmiştir.
  • İstanbul Teknik Üniversitesi. İTÜ Yeşil Kampüs. 20.05.2021 tarihinde https://yesilkampus.itu.edu.tr/ adresinden erişilmiştir.
  • İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü. Sürdürülebilir Yeşil Kampüs. 20.05.2021 tarihinde https://surdurulebilir.iyte.edu.tr/ adresinden erişilmiştir.
  • Kapadokya Üniversitesi. (2021). Cappadocia University Environmental Sustainability Efforts. 20.05.2021 tarihinde https://eko.kapadokya.edu.tr/wp-content/uploads/2020/10/Cappadocia-Uni-Turkey-2019-2020-Annual-Sustainability-Report.pdf adresinden erişilmiştir.
  • Orta Doğu Teknik Üniversitesi. (2018). Kampüs. 20.05.2021 tarihinde https://kampus.metu.edu.tr/bilimsel/surdurulebilir-yesil-kampus-yonetimi-odtu-kampusu-uygulamasi adresinden erişilmiştir.
  • Özyeğin Üniversitesi. (2019). Environmental and Social Performance Annual Monıtoring Report (Amr). 20.05.2021 tarihinde https://surdurulebilirlik.ozyegin.edu.tr/sites/default/files/ ozu_amr_2018_2019_0.pdf adresinden erişilmiştir.
  • Sakarya Üniversitesi. (2020). Sakarya University Sustainability Report. 20.05.2021 tarihinde https://saudek.sakarya.edu.tr/sites/saudek.sakarya.edu.tr/file/SUSTAINABILITY_REPORT_2020.pdf adresinden erişilmiştir.
  • Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi. (2019). Sürdürülebilir Kampüs Projesi. 20.05.2021 tarihinde https://www.ciu.edu.tr/one-cikanlar/surdurulebilir-kampus-projesi-tr-1 adresinden erişilmiştir.
  • Yeditepe Üniversitesi. Yeditepe University Sustainability Report. 20.05.2021 tarihinde https://yeditepe.edu.tr/sites/default/files/images/yeditepe_university_sustainability_report.pdf adresinden erişilmiştir.
  • Yıldız Teknik Üniversitesi. (2020). Yıldız Teknik Üniversitesi Sürdürülebilir Kampüs Raporu. 20.05.2021 tarihinde https://kampus.yildiz.edu.tr/rapor/ adresinden erişilmiştir.
  • Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi. (2019). Zonguldak Bülent Ecevit University Greenmetric Sustainability Report. 20.05.2021 tarihinde https://greenmetrics.beun.edu.tr/surduruelebilirlik-raporu.html adresinden erişilmiştir.
Toplam 52 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İşletme
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Oğuzhan Kürşat Uçar 0000-0001-8172-2336

Ozan Özdemir 0000-0002-7579-9422

Yayımlanma Tarihi 31 Ocak 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022Cilt: 5 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Uçar, O. K., & Özdemir, O. (2022). ÜNİVERSİTELERDE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK FAALİYETLERİ VE RAPORLAMA ÖRNEKLERİ. Ida Academia Muhasebe Ve Maliye Dergisi, 5(1), 13-30. https://doi.org/10.52059/idaacmmd.1029118
 Kapak Resmi İndir

Gönderim-Kabul Süresi (Ortalama): 42,04 gün (6 hafta)

Makale Kabul Oranı: 0,59

Makale İndirme Sayısı (2018-2020): 18.042