Research Article
BibTex RIS Cite

INTERNAL CONTROL SYSTEMS OF REGULATORY AND SUPERVISORY INSTITUTIONS: RESULTS FROM TURKISH COURT OF ACCOUNTS AUDITS AND FUTURE IMPROVEMENTS

Year 2023, Volume: 11 Issue: 2, 674 - 685, 31.12.2023

Günay Deniz Dursun Ali Kablan

https://doi.org/10.52122/nisantasisbd.1386835

Abstract

An internal control system that provides reasonable assurance about the operating results of businesses forms the basis of corporate governance principles, and the existence of an internal control system is crucial for all information users of the businesses. In Turkey, except for regulatory and supervisory institutions, public institutions are required to establish an internal control system by legal regulation. The internal control system, including financial management and compliance with regulations among others, of public institutions is audited by the Turkish Court of Accounts. While regulatory and supervisory institutions are not obligated to establish an internal control system, they are required to adhere to the principles set forth within the same legal framework. With these evaluations in mind, the prepared article aims to identify the findings related to the internal control system in the audit reports of regulatory and supervisory institutions between 2012 and 2021 by the Turkish Court of Accounts, and to determine strategies for improvement. Based on the research results, the necessity for a comprehensive legal regulation concerning the internal control systems of regulatory and supervisory institutions, the need for these institutions to have an effective management information system, and the requirement for the institutions to establish fundamental strategic plans and performance programs have been identified.

Keywords

Internal control Regulatory and Supervisory Institutions Auditing by the Turkish Court of Accounts.

References

  • Akyel, R., (2010). Türkiye’de İç Kontrol Kavramı, Unsurları ve Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 17 (1) , 83-97.
  • Atmaca, M., (2012). Muhasebe Skandallarının Önlenmesinde İç Kontrol Sisteminin Etkinleştirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1) , 191-205.
  • Bankaların İç Sistemleri Hakkında Yönetmelik. (2012). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120628-17.htm., 21.07.2023. Derici, O., (2013). İç kontrol Sistemi ve Kurumsal Risk Yönetimi. Ankara: Hilal Matbaacılık.
  • Haftacı, V., (2011).Muhasebe Denetimi. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
  • İbiş, C. ve Çatıkkaş, Ö., (2012). İşletmelerde İç Kontrol Sistemine Genel Bakış. Sayıştay Dergisi, (85) , 95-121.
  • MacLatchie, K. P., (1997). Take Control. Journal of Property Management, 62, 64-97.
  • Moeller R.R., (2014). Executive’s Guide to COSO Internal Controls-Understanding and Implementing the New Framework, John Wiley & Sons Inc.
  • Sayıştay Başkanlığı. (2021). Kamuda Stratejik Yönetim Kurumsal Risk Yönetimi İç Kontrol Sistemi. https://www.sayistay.gov.tr/files/813_Kamuda%20Stratejik%20Y%C3%B6netim%20%C4%B0%C3%A7%20Kontrol%20Sistemi%202021%20(1).pdf., 19.07.2023.
  • Sayıştay Başkanlığı. (2023). Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar Denetim Raporları (2021-2012). https://www.sayistay.gov.tr/reports/category/28-duzenleyici-ve-denetleyici-kurumlar?searchText=&yil=2012., 01.08.2023.
  • Sigorta ve Reasürans İle Emeklilik Şirketlerinin İç Sistemlerine İlişkin Yönetmelik. (2008). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/06/20080621-7.htm., 07.07.2023.
  • Türedi, H. , Koban, A. O. ve Karakaya, G., (2015). COSO İç Kontrol ABD Modeli ile İngiliz Turnbull ve Kanada COCO Modellerinin Karşılaştırılması. Sayıştay Dergisi, (99), 95-119.
  • Turğay, İ., Çalıyurt, K., (2017). Halka Açık Aile Şirketlerinde Kurumsal Yönetim ve İç Denetim Uygulamalarının Değerlendirilmesi ve Derecelendirmesi. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergi, 6(2), 120 – 133.
  • Yalçın, H., (2023). “Denetim Beklenti Boşluğu; Nedenleri, Sonuçları Ve Boşluğun Kapatılmasında Denetçilerin Rolü”. İstanbul Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı(11) 127-141.
  • 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun. (1994). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4054.pdf., 02.07.2023.
  • 47 Sayılı Sigortacılık Ve Özel Emeklilik Düzenleme Ve Denetleme Kurumunun Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. (2019). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/19.5.47.pdf., 02.07.2023.
  • 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu. (2002). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4734.pdf., 02.07.2023.
  • 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu. (2005). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5411.pdf., 09.07.2023.
  • 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu. (2007). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5684&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 Erişim: 21.07.2023.
  • 5809 Sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu. (2008). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5809.pdf., 28.06.2023.
  • 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu. (2011). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6102.pdf., 20.06.2023. 6112 Sayılı Radyo Ve Televizyonların Kuruluş Ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun. (2011). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6112.pdf., 17.07.2023.
  • 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu. (2012). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6362.pdf., 15.07.2023.
  • 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu. (2013). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6446.pdf., 28.06.2023.
  • 660 Sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe Ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. (2011). https://mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/4.5.660.pdf., 03.07.2023.
  • 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu. (2016). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6698.pdf., 03.07.2023.
  • 7381 sayılı Nükleer Düzenleme Kanun. (2022). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/03/20220308-1.htm., 03.07.2023.

DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLARININ İÇ KONTROL SİSTEMLERİ: SAYIŞTAY DENETİMLERİNDEN ÇIKAN SONUÇLAR VE GELECEK İYİLEŞTİRMELERİ

Year 2023, Volume: 11 Issue: 2, 674 - 685, 31.12.2023

Günay Deniz Dursun Ali Kablan

https://doi.org/10.52122/nisantasisbd.1386835

Abstract

İşletmelerin faaliyet sonuçlarına ilişkin makul güvence sağlayan iç kontrol sistemi, kurumsal yönetim anlayışının temelini oluşturmakta ve iç kontrol sisteminin varlığı işletmelerin bütün bilgi kullanıcıları için önem taşımaktadır. Türkiye’de yasal düzenleme ile düzenleyici ve denetleyici kurumlar hariç kamu kurumlarının iç kontrol sistemi kurması zorunlu tutulmuştur. Kamu kurumlarının iç kontrol sistemi dahil mali yönetim, mevzuat uygunluğu başta olmak üzere denetimi Sayıştay Başkanlığı tarafından gerçekleştirilmektedir. Düzenleyici ve denetleyici kurumlar iç kontrol sistemi kurmak zorunda değillerse de aynı kanun kapsamında belirlenen ilkelere uyum zorunluğu bulunmaktadır. Bu değerlendirmeler ışığında hazırlanan makale, Sayıştay Başkanlığı’nın 2012-2021 yılları arasındaki düzenleyici ve denetleyici kurumların denetim raporlarında yer alan iç kontrol sistemi bulgularının tespiti ve iyileştirilmesine yönelik stratejilerin belirlenmesi amacı taşımaktadır. Araştırma sonuçları ışığında, düzenleyici ve denetleyici kurumların iç kontrol sistemlerine ait bütünsel olarak bir yasal düzenlemenin gerekliliği, bu kurumların etkin bir yönetim bilgi sistemine sahip olmaları, kurumların esasları belirlenmiş stratejik plan ve performans programı hazırlamalarına ihtiyaç olduğu tespit edilmiştir.

Keywords

İç Kontrol Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar Sayıştay Denetimi.

References

  • Akyel, R., (2010). Türkiye’de İç Kontrol Kavramı, Unsurları ve Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 17 (1) , 83-97.
  • Atmaca, M., (2012). Muhasebe Skandallarının Önlenmesinde İç Kontrol Sisteminin Etkinleştirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1) , 191-205.
  • Bankaların İç Sistemleri Hakkında Yönetmelik. (2012). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120628-17.htm., 21.07.2023. Derici, O., (2013). İç kontrol Sistemi ve Kurumsal Risk Yönetimi. Ankara: Hilal Matbaacılık.
  • Haftacı, V., (2011).Muhasebe Denetimi. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
  • İbiş, C. ve Çatıkkaş, Ö., (2012). İşletmelerde İç Kontrol Sistemine Genel Bakış. Sayıştay Dergisi, (85) , 95-121.
  • MacLatchie, K. P., (1997). Take Control. Journal of Property Management, 62, 64-97.
  • Moeller R.R., (2014). Executive’s Guide to COSO Internal Controls-Understanding and Implementing the New Framework, John Wiley & Sons Inc.
  • Sayıştay Başkanlığı. (2021). Kamuda Stratejik Yönetim Kurumsal Risk Yönetimi İç Kontrol Sistemi. https://www.sayistay.gov.tr/files/813_Kamuda%20Stratejik%20Y%C3%B6netim%20%C4%B0%C3%A7%20Kontrol%20Sistemi%202021%20(1).pdf., 19.07.2023.
  • Sayıştay Başkanlığı. (2023). Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar Denetim Raporları (2021-2012). https://www.sayistay.gov.tr/reports/category/28-duzenleyici-ve-denetleyici-kurumlar?searchText=&yil=2012., 01.08.2023.
  • Sigorta ve Reasürans İle Emeklilik Şirketlerinin İç Sistemlerine İlişkin Yönetmelik. (2008). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/06/20080621-7.htm., 07.07.2023.
  • Türedi, H. , Koban, A. O. ve Karakaya, G., (2015). COSO İç Kontrol ABD Modeli ile İngiliz Turnbull ve Kanada COCO Modellerinin Karşılaştırılması. Sayıştay Dergisi, (99), 95-119.
  • Turğay, İ., Çalıyurt, K., (2017). Halka Açık Aile Şirketlerinde Kurumsal Yönetim ve İç Denetim Uygulamalarının Değerlendirilmesi ve Derecelendirmesi. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergi, 6(2), 120 – 133.
  • Yalçın, H., (2023). “Denetim Beklenti Boşluğu; Nedenleri, Sonuçları Ve Boşluğun Kapatılmasında Denetçilerin Rolü”. İstanbul Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı(11) 127-141.
  • 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun. (1994). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4054.pdf., 02.07.2023.
  • 47 Sayılı Sigortacılık Ve Özel Emeklilik Düzenleme Ve Denetleme Kurumunun Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. (2019). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/19.5.47.pdf., 02.07.2023.
  • 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu. (2002). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4734.pdf., 02.07.2023.
  • 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu. (2005). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5411.pdf., 09.07.2023.
  • 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu. (2007). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5684&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 Erişim: 21.07.2023.
  • 5809 Sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu. (2008). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5809.pdf., 28.06.2023.
  • 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu. (2011). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6102.pdf., 20.06.2023. 6112 Sayılı Radyo Ve Televizyonların Kuruluş Ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun. (2011). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6112.pdf., 17.07.2023.
  • 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu. (2012). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6362.pdf., 15.07.2023.
  • 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu. (2013). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6446.pdf., 28.06.2023.
  • 660 Sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe Ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. (2011). https://mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/4.5.660.pdf., 03.07.2023.
  • 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu. (2016). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6698.pdf., 03.07.2023.
  • 7381 sayılı Nükleer Düzenleme Kanun. (2022). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/03/20220308-1.htm., 03.07.2023.
There are 25 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Human Geography (Other)
Journal Section Research Article
Authors

Günay Deniz Dursun 0000-0002-1079-2879

Ali Kablan 0000-0003-2711-0034

Publication Date December 31, 2023
Submission Date November 6, 2023
Acceptance Date December 28, 2023
Published in Issue Year 2023 Volume: 11 Issue: 2

Cite

APA Dursun, G. D., & Kablan, A. (2023). DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLARININ İÇ KONTROL SİSTEMLERİ: SAYIŞTAY DENETİMLERİNDEN ÇIKAN SONUÇLAR VE GELECEK İYİLEŞTİRMELERİ. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 674-685. https://doi.org/10.52122/nisantasisbd.1386835
 Download Cover Image

Nişantaşı Üniversitesi kurumsal yayınıdır.